Terminem „figura in transi” określa się przedstawienie nagich zwłok, często w stanie rozkładu. Jest to motyw występujący w sztuce późnego średniowiecza i czasów nowożytnych, zwłaszcza w dobie baroku. Obrazy sztywnego zmumifikowanego ciała lub gnijącego, toczonego przez robaki trupa silnie oddziałują na wyobraźnię i emocje widza poprzez wywołujące odruch obrzydzenia bodźce […]
Rozkład
1. Anestetyka zapachu, bezwonność w założeniu charakteryzować powinna przestrzeń ekspozycyjną (niemal) każdego muzeum. Szczególnie istotna jest jednak dla muzeum sztuki, gdzie potęguje odczucie duchowego wymiaru ekspozycji, w muzeach przyrodniczych z kolei świadczy o badaniu naukowym (którego warunkiem jest często śmierć organizmu). Bezwonność wzmacnia sugestie pozaczasowości i niematerialności przestrzeni ekspozycyjnej, stoi […]
Antyestetyzm połączony z zainteresowaniem kulturą peryferyjną wpisuje się w programowe założenia pokolenia „Współczesności” i jest wyraźnie obecny w poezji Andrzeja Bursy, Stanisława Grochowiaka i nieco od nich młodszego Rafała Wojaczka. „Zmianie warty” – jak o przełomie ’56 napisał Jan Błoński (Błoński 1978: 15) – towarzyszyło nie tylko przekształcenie zasad sztuki […]
W twórczości Witkacego można zauważyć walkę z zapachami i fascynację zapachami. Zapachy odstręczają i przyciągają, gdyż najlepiej oddają inność: osoby, nacji, potrawy, kraju. Nad zapachami nie można zapanować, dlatego zapach i zdradza osobę, i zniewala. Ludzkość przedstawia Witkacy jako zbieraninę cuchnących osobników, gdyż człowiek zawsze wydziela nieprzyjemne zapachy. Tylko w […]
Ogólnoludzka „adaptacja która odstraszała naszych przodków od jedzenia niebezpiecznego pokarmu zwierzęcego” (Pinker 2002: 413) to wstręt: ponadkulturowa i fizjologiczna reakcja odczuwana na widok gnijących zwłok. W ich obliczu nie sposób myśleć, uniemożliwia to wymiotujące ciało. Myśl pojawia się dopiero wtedy, gdy uda nam się od owego abjektu1Abjekt – W terminologii […]