Podglądanie jest rodzajem percepcji wzrokowej, jaka pozostaje (przynajmniej do pewnego momentu) ukryta dla tych, którzy są jej obiektem. Literatura pozytywizmu nadaje tym sytuacjom charakter zarówno przypadkowy, jak również zamierzony, ale każde z tych rozwiązań – w przeciwieństwie do podsłuchiwania – zakłada obecność postaci, które już są sobie znane, nawet jeśli […]
XIX wiek
W literaturze podróżniczej XIX wieku spojrzenie na Innego, kogoś spoza europejskiej cywilizacji, skażone było paneuropejską megalomanią, przekonaniem o naturalnej, niejako koniecznej politycznej i biologicznej (czyli rasowej) dominacji białego człowieka. Spojrzenie to było wypadkową, mówiąc językiem Michela Foucault, dyskursu władzy i wiedzy (Foucault 2009: 190-220). Przewaga cywilizacyjna i militarna Europy nad […]
W podejmowanych u progu romantyzmu próbach definicji poematu opisowego (bądź w nieco szerszym ujęciu – poezji opisowej) nieodmiennie powraca kategoria wzroku lub malarskiego charakteru tekstu. Józef Franciszek Królikowski w Rysie poetyki podkreślał: Józef Franciszek Królikowski : Rys poetyki: 59 Przez poezję opisującą, albo jak inni mówią, poezję przyrodzenia, rozumie się […]