Widzeniu przypada w europejskiej kulturze XVIII w. szczególne miejsce. Percepcja wzrokowa – uważana za dominującą formę sensorycznego kontaktu ze światem – stanowi w powszechnej świadomości fundamentalne narzędzie poznania. Istotnym komponentem osiemnastowiecznej kultury oka jest literatura libertyńska, która w krajach zachodnioeuropejskich pojawia się pod koniec XVI w., na gruncie polskim natomiast […]
Trembecki Stanisław
W literaturze polskiego oświecenia tematyka miłosna ujmowana w perspektywie osobistych – więc także zmysłowych – doświadczeń człowieka pojawia się przede wszystkim w nurcie sentymentalnym i rokokowym. W literaturze klasycystycznej Teresa Kostkiewiczowa : Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko: 103-104 […] jeśli już w ogóle podejmowano sprawy miłości i przyjaźni, zawsze podlegały one ujęciom […]
W schyłkowej fazie XVIII w. nastąpił przełom w zakresie rozumienia, widzenia i przeżywania śmierci w wymiarze indywidualnym i społecznym. Dotyczy to zarówno doświadczenia śmierci własnej (oczekiwanej), jak też śmierci cudzej (śmierci drugiego). Szereg zjawisk społecznych, kulturowych i literackich, ściśle związanych z kształtowaniem się nowoczesnej kulturowej postawy wobec śmierci miało wówczas […]
Rymy dla oka – rymy dla ucha: para określeń ugruntowana pod wpływem poetyki klasycystycznej i związana z refleksją nad udziałem różnych zmysłów (także odbioru niesensorycznego, czysto intelektualnego) w percepcji rymu. Główny trzon w tej parze stanowiła kategoria rymów dla oka, ponieważ wiązała się ona z (faktycznym lub tylko hipotetycznym) zakwestionowaniem […]
W podejmowanych u progu romantyzmu próbach definicji poematu opisowego (bądź w nieco szerszym ujęciu – poezji opisowej) nieodmiennie powraca kategoria wzroku lub malarskiego charakteru tekstu. Józef Franciszek Królikowski w Rysie poetyki podkreślał: Józef Franciszek Królikowski : Rys poetyki: 59 Przez poezję opisującą, albo jak inni mówią, poezję przyrodzenia, rozumie się […]