Zmysłowe metafory, obecne w twórczości reporterskiej Ryszarda Kapuścińskiego od jej początków, są rozpoznawalnym, wyróżniającym to pisarstwo chwytem językowym i kompozycyjnym. Stanowiąc destylat obrazów generowanych wokół konkretnego zmysłu, służą wydobywaniu sensualnych aspektów codzienności i odsłanianiu ich uniwersalizującego wymiaru. Oto np. analizując pustą przestrzeń audialną reporter daje przykład użycia ciekawego chwytu narracyjnego, […]
Kapuściński Ryszard
Krótkie ekfrazy i notatki o charakterze ekfrastycznym obecne w pisanych w latach 1980-2006 Lapidariach Ryszarda Kapuścińskiego dotyczą obrazów oglądanych na polskich i światowych wystawach malarstwa, grafiki i rysunku. Wpływa to na heterogeniczność opisywanych dzieł pochodzących z różnych kręgów kulturowych. Można zauważyć – po pierwsze – szczególne zainteresowanie Kapuścińskiego malarstwem współczesnym, […]
„Żeby pisać, muszę odczuwać wewnętrzne, płynące gdzieś z głębi mnie ciśnienie słów i obrazów domagających się zanotowania. Bez tego nacisku siedzę jałowy, bezczynny, nie mogę nic napisać” (Kapuściński 2007: 53). Jak ważne było w twórczości Kapuścińskiego myślenie obrazem, by sparafrazować formułę Rudolfa Arnheima (Arnheim 2011), potwierdzają wspomnienia Sławomira Popowskiego, który […]
W Buszu po polsku, debiutanckim zbiorze reportaży Ryszarda Kapuścińskiego wydanym w 1962 rokuaktywnośćsłuchowa reportera jest ważną częścią poznawania i interpretowania świata, którego doświadcza reporter podróżujący po Polsce. Wrażenia audialne zapisywane są na kilka sposobów i funkcjonują na różnych poziomach literackiej komunikacji (narrator – bohater – czytelnik). Po pierwsze narrator jawi […]
Na przykładzie Buszu po polsku (1962) Ryszarda Kapuścińskiego zaobserwować można, jaką rolę pełni wzrok w reportażu (funkcja naoczności), czym kieruje się reporter, wybierając do swego tekstu spośród licznych wrażeń wizualnych tylko niektóre (problem selekcji), wreszcie – jak zmiana przestrzeni, wędrowanie do innych kultur wpływa na postrzeganie (problem transkulturowości reportażu). Kapuściński […]
Podstawowe założenia literackiej geografii sensorycznej kładą nacisk na kilka czynników, przede wszystkim na fakt, że ramy percepcji uwarunkowane są nie tylko kulturowo i historycznie, ale też geograficznie. Specyficzne formacje krajobrazowe (góry, morza, pustynie, doliny, itd.) oraz regiony i miejsca wiążą się bowiem ze swoistymi i rozpoznawalnymi wrażeniami sensorycznymi, które tworzą […]