Widzeniu przypada w europejskiej kulturze XVIII w. szczególne miejsce. Percepcja wzrokowa – uważana za dominującą formę sensorycznego kontaktu ze światem – stanowi w powszechnej świadomości fundamentalne narzędzie poznania. Istotnym komponentem osiemnastowiecznej kultury oka jest literatura libertyńska, która w krajach zachodnioeuropejskich pojawia się pod koniec XVI w., na gruncie polskim natomiast […]
Potocki Jan
Jan Potocki w Podróży do Turek i Egiptu sformułował deklarację o charakterze programowym: „pióro podróżnego, równie w opisaniach swych wierne jak kreślący widoki ołówek, nie powinno się zapuszczać nad to, co widzi.” (Potocki 1959: 76). Choć ani Potocki, ani inni autorzy na wrażeniach wizualnych nie poprzestawali, to zmysł wzroku odgrywa […]
Konwencja sceniczna oparta na dominacji obrazu nad słowem w europejskim teatrze dramatycznym (odróżnianym od teatru tańca i pantomimy), a zatem odwołująca się w pierwszym rzędzie do zmysłu wzroku publiczności (widzów), powstaje i utrwala się w dobie kultury rokoka. Nurt rokokowy, którego początki przypadają na lata dwudzieste XVIII wieku (por. Kostkiewiczowa […]
Podstawowa konwencja odbioru audialnego, właściwa dla teatru dramatycznego (odróżnianego od opery), czyli teatru, w którym głównym nośnikiem sensu jest słowo literackie wypowiadane przez aktora, ukształtowała się w kręgu zachodnioeuropejskim w wieku siedemnastym. Konwencja ta, polegająca na emisji i słuchaniu scenicznej deklamacji tekstu dramatu (z wszelkimi konsekwencjami niedoskonałości, które ten typ […]