Tworzenie onomatopei jest jednym z najbardziej bezpośrednich sposobów imitowania doświadczeń sensualnych w języku. Nie dotyczy wyłącznie odwzorowywania zjawisk akustycznych spoza systemu mowy, może być także językowym odtworzeniem innych doświadczeń zmysłowych (wzrokowych, taktylnych, smakowych, związanych z motoryką). Najczęściej, poza słuchowymi, odwzorowaniu podlegają wrażenia związane z ruchem. Do onomatopei zaliczyć można także […]
Dźwięk
86 wpisów
W świetle różnych teorii słuchowisko radiowe definiowane jest jako audycja prezentująca dzieło literackie w sposób teatralny, wykorzystująca wyłącznie głos lektora i aktorów, muzykę, odgłosy i zjawiska akustyczne. Gatunek ten można także określić formułą Zbigniewa Herberta (z podtytułu jego słuchowiska Lalek) „sztuka na głosy” (podobnie Rzeczy na głosy Grochowiaka). Wśród innych […]
Badania nad funkcjonowaniem dźwięku w literaturze potrzebują dyskursu jak najpełniej oddającego specyfikę przedmiotu analiz, jakim w tym przypadku są literackie reprezentacje wszelkiego rodzaju doświadczeń audialnych. Jednym z ważniejszych wyznaczników tego rodzaju dyskursu naukowego powinna być precyzyjna terminologia. Wiele terminów mających służyć opisowi literackich reprezentacji dźwięku jest bowiem silnie zakorzenionych w […]
Analizując zagadnienia muzyczno-literackie, nie można pozostać obojętnym wobec faktu, że „jak bumerang powraca (…) pytanie: czy istnieją ekfrazy muzyczne” (Roszak 2005: 60). Problem ten sygnalizuje i próbuje wstępnie rozwiązać Andrzej Hejmej: […] dlatego, że nie ma uniwersalnego sposobu literackiego na objęcie widzeniem dzieła muzycznego, że powstają wyłącznie jednostkowe prezentacje z […]
Jednym z ważniejszych terminów służących opisowi literackich reprezentacji zjawisk i doświadczeń słuchowych jest fonosfera. Źródeł tego audialnego terminu literaturoznawczego można doszukiwać się we wszelkich dotychczas zdefiniowanych sferach, w tym: biosferze, semiosferze wzorowanej na noosferze (Łotman 1984 i 2000), ale i mnożących się, przez co trudnych do chronologicznego poszeregowania: antroposferze, radiosferze, […]
Dźwięk funkcjonuje w literaturze jako właściwość języka oraz jako składnik świata przedstawionego. Doświadczenie audialne związane jest więc z możliwością rzeczywistej percepcji słuchowej opartej na głośnej lekturze oraz z wytwarzaniem w wyobraźni czytelnika „obrazów” akustycznych. Obydwie formy obcowania ze światem dźwięków poprzez literaturę mogą występować jednocześnie, nie wykluczają się bowiem wzajemnie. […]