Zmysł smaku należy do podstawowego wyposażenia biologicznego wszystkich ludzi. W procesie ewolucji pozytywne i negatywne kojarzenie smaków pozwalało odróżnić produkty zdrowe od zepsutych i trujących, warunkując przetrwanie (por. Markowitsch 2001: 230). Uniwersalny charakter tego zmysłu potwierdza m.in. ogólnoludzka preferencja dla smaku słodkiego: w większości kultur smak miodu i cukru kojarzony […]
Tyrmand Leopold
W warunkach braku wolności politycznej ubiór, czy jego elementy są jednym z przejawów wyrażania oporu albo manifestacji niezależności poglądów. Guziki z wizerunkiem Kościuszki na mundurze studenckim w okresie Królestwa Kongresowego (1815-1830), czarna sukienka po powstaniu styczniowym (1864 r.), wyglansowane wysokie oficerki w latach okupacji niemieckiej, opornik w klapie marynarki w […]
Jazz oznacza hałas. I choć obecnie postrzega się go głównie jako „jeden z podstawowych stylów w wokalno-instrumentalnej muzyce rozrywkowej” (Wolański 2000: 124) , do niedawna zaś jeszcze pisano w polskich słownikach, że jest to „muzyka amerykańska wywodząca się z pieśni religijnych i świeckich, głównie murzyńskich” (Kopaliński 1971: 349), umieszczając go […]
Ekstaza jest postrzegana jako przeciwieństwo ascezy, choć nierzadko bywa jej skutkiem. Jest zatem, by użyć w tym miejscu pojęć zakorzenionych w filozofii nietzscheańskiej, dionizyjska – bakchiczna, splatając się zarazem w nierozerwalny węzeł z innymi „silnymi” czynnikami kulturotwórczymi: erotyzmem, muzyką i winem. Jest przy tym (podobnie jak asceza) domeną doświadczenia religijnego […]