Etopeja, po grecku ethopoiia, po łacinie ethopoeia/ethopeia, należała do dźwiękowych figur myśli wykorzystywanych w retoryce. Polegała na włożeniu wypowiedzi w usta innej niż orator osoby, znanej i uważanej przez publiczność za autorytet. Za pomocą etopei naśladowano charakter i emocje danej postaci, uwzględniając jej wiek, płeć, wykształcenie, pochodzenie, zamożność, sposób życia […]
okres staropolski
Wiele z podejmowanych przez Wacława Potockiego tematów poetyckich przyciąga obrazy, których materia zaczerpnięta została z doświadczeń i obserwacji kulinarnych, biesiadnych czy kuchennych. Wyobraźnia autora Wojny chocimskiej, szczególnie wyczulona na bodźce zmysłowe, z upodobaniem odwołuje się do doznań smakowych, metaforyzując je i czyniąc narzędziem przekazu moralnego, religijnego czy metaliterackiego. Własne i […]
Z wieku XIV pochodzą najstarsze polskie świadectwa funkcjonowania starożytnego chrześcijańskiego symbolu pocałunku, traktowanego jako znak pokoju w staropolskiej liturgii mszalnej (kodyfikacja biskupa płockiego Jakuba z Korzkwi Syrokomli). Odnosił się do tego zwyczaju jeszcze Piotr Skarga SJ (1536-1612) w Kazaniu o siedmiu sakramentach (1600). Przekazywanie pocałunku pokoju odbywało się początkowo w […]
Samuel Maskiewicz (ok. 1580 – ok. 1640), pułkownik husarski i podwojewodzi nowogródzki, był autorem obszernego pamiętnika obejmującego lata 1594-1621, który jest uznawany za jeden z najwybitniejszych pod względem literackim zabytków tego rodzaju piśmiennictwa z pierwszej połowy XVII wieku. Dla Maskiewicza-narratora wzrok stanowi główny zmysł uczestniczący w percepcji rzeczywistości. Taka rola […]
Barokowy romans miłosno-przygodowy potwierdza panowanie „wzrokocentryzmu” w kulturze europejskiej. Powiela bowiem podzielane przez starożytnych myślicieli (w tym Arystotelesa, Platona, Plutarcha, Lukrecjusza) a za nimi wielkich medyków (Galena, Hipokratesa i jego uczniów) przekonanie, że miłość to choroba somatyczna, której „początkiem jest przyjemność zrodzona z widzenia pięknej formy znajdującej się poza kontemplującym […]