Synestezja w poezji Młodej Polski nie była tylko jednym z ulubionych środków artystycznych. Zainteresowania nią wiązało się z przekonaniem, że pozwala ona rozszerzyć granice percepcji i dotrzeć do niedostępnych w inny sposób ludzkiemu poznaniu sfer. Symbolizm jako prąd literacki o podłożu mistycznym nadał synestezji znaczenie rewelatorskie związane z odkrywaniem tajemniczych […]
Rolicz-Lieder Wacław
Zainteresowania myślicieli przełomu XIX i XX wieku pamięcią skierowały także uwagę artystów na pamięć zmysłów i na zapisane – w ciele czy w umyśle? (co do tego, toczyła się dyskusja) – doznania sensualne z przeszłości. Dzieło Henri Bergsona Materia i pamięć (Matière et mémoire) traktujące, jak mówił podtytuł, o „stosunku […]
Poetyckie obrazy przyrody w poezji Młodej Polski ukazywane były nie tylko za pośrednictwem opisu krajobrazu, postrzeganego za pomocą wzroku, choć oczywiście to wzrok dominował w percepcji natury. Pisarze tej epoki tworzyli również pejzaże foniczne, zarówno rejestrując wrażenia słuchowe doznawane w konkretnych przestrzeniach, zwłaszcza górskich, jak i kreując symboliczne wizje dźwięków […]
Zarówno głuchota, jak i niemota są stanami wynikającymi z dwu przeciwstawnych, choć zarazem specyficznie wspólnych, braków. Głuchota – uniemożliwiająca docieranie bodźców słuchowych – staje się znakiem szczególnego rodzaju lęku przybierającego niemal natychmiast charakter metafizyczny. Podobnie sytuacja ma się w przypadku niezdolności mówienia. Tu najbardziej oczywistą konotacją będzie poczucie niemocy twórczej. […]