Spisywane na bieżąco diariusze należały do najpowszechniej uprawianych form pamiętnikarstwa staropolskiego. Obok dzienników osobistych ich głównymi odmianami tematycznymi były, podobnie jak w przypadku pamiętników właściwych (czyli utworów pisanych z pewnego dystansu czasowego, po dokonaniu przez autorów selekcji materiału) relacje z podróży i wojen. Zaznaczyć tu trzeba, że cechy diariusza ma […]
Pamiętnikarstwo
Epokę trwającą w Polsce od wstąpienia na tron Stefana Batorego do końca panowania Jana III Sobieskiego znaczyły kolejne wojny toczone poza granicami i wewnątrz kraju. Służba wojskowa stała się atrakcyjną drogą kariery dla rzesz niezamożnej szlachty, która w wojennych zdobyczach i zasługach na polu bitwy upatrywała szansy na poprawę swojego […]
Jakub Sobieski (1591-1646), kasztelan krakowski oraz wojewoda bełski i ruski, ojciec późniejszego króla Jana III, należał do najpłodniejszych polskich pamiętnikarzy XVII stulecia. W formie diariuszy i pamiętników udokumentował wiele wydarzeń ważnych zarówno dla własnej biografii, jak i dla Rzeczypospolitej pod panowaniem dwóch pierwszych Wazów. Najbardziej rozwinięte pod względem narracyjnym, a […]
Na epistolarny Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków składa się czternaście listów napisanych przez Jana Piotrowskiego, jednego z sekretarzy królewskich, do marszałka wielkiego koronnego Andrzeja Opalińskiego między kwietniem 1581 a marcem 1582 roku. Piotrowski towarzyszył wówczas Stefanowi Batoremu w trzeciej kampanii wojny polsko-moskiewskiej o panowanie w Inflantach, której celem było […]
Jan Chryzostom Pasek (ok. 1636 – 1701), wywodzący się z drobnej szlachty mazowieckiej żołnierz Stefana Czarnieckiego, u schyłku życia spisał swoje wspomnienia w Pamiętnikach, uznawanych obecnie za najwybitniejsze pod względem walorów literackich osiągnięcie pamiętnikarstwa staropolskiego. Utwór ten można uznać za szczytowy przejaw procesu rozwojowego tej odmiany piśmiennictwa, który trwał w […]