Wśród sensualnych metafor ekwiwalencji przekładowej w retoryce krytycznotranslacyjnej najbardziej zaskakujące mogą wydać się te, które eksponują zapachowe właściwości oryginału. Przekład nieuchronnie pozbawia oryginał wartości metaforyzowanych jako woń, barwa, świeżość. Romantyczny poeta, tłumacz Irydiona Zygmunta Krasińskiego na język francuski, Konstanty Gaszyński, pisał: „Poezja jest tym cudownym zapachem, który ginie w czasie […]
Staff Leopold
Poetycki obraz odbicia i podwojenia pełnił w literaturze przełomu XIX i XX wieku wielorakie funkcje, odnosił się między innymi do introspekcji, kontemplacji, twórczości, zagadek poznania, tajemnicy bytu. Dal opisu tematu literackiego rozróżnienie między światem natury z jednej strony a światem stworzonym przez człowieka z drugiej strony, wydawałoby się istotne. Ważne […]
Bolesław Leśmian i Leopold Staff wielokrotnie i na różne sposoby podejmowali motyw odbicia w wodzie czy lustrze, wpisując go w swój świat wyobraźni. W chwili, gdy dwudziestowieczne zagadnienia epistemologiczne i metafizyczne nie dawały się już zawrzeć w mającym romantyczne źródła motywie poetyckim zwierciadlanego podwojenia, w poezji pojawiły się skomplikowane systemy […]
W poezji Młodej Polski, mimo ogromnego znaczenia ujęć synestezyjnych, łączących w sobie w różny sposób elementy polisensoryczne, niekwestionowana jest dominacja wzroku jako tego zmysłu, który organizuje obrazowanie poetyckie. Jednym z ważnych i częstych wariantów poetyckiego widzenia, związanym z szeroko pojętą inspiracją parnasistowską, jest unieruchomienie, zatrzymanie w statycznym obrazie tego, co […]
W erotykach Leopolda Staffa toczy się gra odsłaniania i zasłaniania, ciągły ruch tego, co dozwolone i tego, co zakazane i niezgodne z konwencjami obyczajowymi. Choć dominujący zmysł stanowi tu zazwyczaj wzrok, to jednak dotyk nabiera dużego znaczenia jako ten spośród zmysłów, który jest najsilniej nacechowany erotycznie. Dotyk zostaje poddany wielu […]
Najwięcej słownictwa olfaktorycznego znajdujemy w tekstach literackich, przy czym ich nasycenie zapachami jest u różnych autorów nierównomierne. Tak więc na przykład nazwy wrażeń zapachowych w Panu Tadeuszu pojawiają się wyjątkowo. Są to między innymi: woń bigosu, […]