Kinestezja artykulacyjna, czyli odczuwanie wzajemnego położenia i ruchów narządów mowy właściwych poszczególnym głoskom, jest przedmiotem zainteresowania teoretyków literatury przede wszystkim jako jedna z sensorycznych (somatycznych) modalności odbioru czytelniczego i somatyczny stymulator procesów twórczych. Nierzadko ujmowana jest także jako sensualna warstwa dzieła literackiego, a także ważny aspekt materialności (cielesności, organiczno-motorycznej charakterystyki) słowa […]
Artykulacja
Teksty współistniejące z muzyką bywają tłumaczone w sposób, który nadaje im formę wyłącznie pisemną: np. przekład libretta w formie wyświetlanych w teatrze napisów czy amatorskie przekłady dosłowne piosenek pop zamieszczane w Internecie. Jednak z punktu widzenia problematyki sensualności bardziej interesujące jest zagadnienie tłumaczenia melicznego w znaczeniu takiego, które pozwala na […]
Teorię barwy głosu poety Kazimierz Wóycicki przedstawił głównie w czwartym rozdziale Formy dźwiękowej prozy polskiej i wiersza polskiego (1912). W skład koncepcji wchodziły następujące elementy: 1) typologia semantycznych wartości określających „wrażenie akustyczne” (Wóyciki 1960: 41) słuchacza odbierającego różne barwy głosu, 2) opis cech anatomicznych człowieka stanowiących uwarunkowanie dla konkretnych barw, […]
Zmysły a typologia przekładu Kategorie sensualne, choć nieuwypuklane przez teoretyków przekładu, są immanentnie obecne w procesie tłumaczenia międzyjęzykowego, a także w odbiorze przekładu-produktu. Udział poszczególnych zmysłów na wejściu i na wyjściu leży u podstaw jednej z zasadniczych typologii przekładu: Rodzaje przekładu a zmysły Schemat przedstawia tradycyjny podział typów przekładu, na […]
Czasowniki mówienia (verba dicendi) to podgrupa czasowników brzmienia. To czasowniki, które referują używanie głosu (wydobywanie dźwięku mowy) w celu przekazania komunikatu językowego. W literaturze przedmiotu najczęściej analizowane one są jednak niezależnie od czasowników brzmienia i rozumiane jako czasowniki, do których można dołączyć okolicznikową frazę „jakim głosem” (Kozarzewska 1990, Greń 1994), […]