Dążność do syntezy sztuk, wyobraźnia synkretyczna, transponowanie wrażeń i myślenie na zasadzie powszechnych powinowactw były charakterystyczną cechą epoki Młodej Polski, zwłaszcza symbolizmu (zob. Podraza-Kwiatkowska 1975: 247-249, 290-293). Bardzo znana była koncepcja powszechnych powinowactw, popularnością cieszyły się literackie transpozycje muzycznych form, czy poetyckie ekfrazy, synestezja wykorzystywana była jako jeden z ważniejszych […]
Chopin Fryderyk
4 wpisy
Fizjologia krzyku Motyw krzyku często pojawia się w twórczości Stanisława Przybyszewskiego. Jego znaczenie sytuuje się w przestrzeniach teoretycznych (koncepcja sztuki wykrzyku duszy), estetycznych i literackich. Punkt wyjścia semantyzacji i wizualizacji krzyku jest wszakże fizjologiczny. Przybyszewskiego interesowała geneza mowy ludzkiej, źródła i formy pierwszych dźwięków wydawanych przez pierwotnego człowieka, i stworzył […]
Degeneracja i autoobserwacja Stanisław Przybyszewski już projektując „matrycę” jednostki twórczej założył, że u źródeł genialności tkwi choroba. W swym debiutanckim eseju poddaje fizjologicznej analizie, z perspektywy „lekarza-klinicysty”, konstytucję psychiczną geniusza. Zaczyna od osobowości Fryderyka Szopena, który jest dla niego „najznaczniejszym wyrazicielem duszy histerycznej, wyrazicielem zaburzeń chorych nerwów, jątrzących mąk, nieumiejscowionych […]
Doświadczenie sensualne stanowi jeden z istotnych tematów w twórczości Przybyszewskiego. Problematyka ta wiąże się bezpośrednio z koncepcjami autora Nagiej duszy dotyczącymi funkcjonowania – czy raczej zawieszenia – człowieka pomiędzy światem zewnętrznym a wewnętrznym i pojawia się zazwyczaj w rozważaniach Przybyszewskiego w ramach innych podejmowanych przez artystę zagadnień. Najczęściej też zmysły […]