Jak udowodnił Ryszard Koziołek, „Sienkiewicz jest pisarzem w literaturze polskiej absolutnie wyjątkowym, jeśli idzie o umiejętność przedstawiania przemocy, która – choć często makabryczna i naturalistycznie ukazywana – powoduje u czytelnika wrażenie grozy pomieszanej z przyjemnością” (Koziołek 2009: 258-259). Efekt ten osiąga powieściopisarz dzięki unikaniu mówienia o cierpieniu. W licznych brutalnych […]
Rana
9 wpisów
Reprezentacje męskiego ciała w literaturze romantycznej są najczęściej schematyczne i częściowe, w efekcie więc rzadko przyczyniają się do zindywidualizowania kreacji bohatera. Oczywiście, uprzywilejowana jest w nich twarz, oczy, czoło – szczególnie ujawniające walor semiotyczny, dość przypomnieć o oczach Konrada z III cz. Dziadów czy o jego ranie na czole (Dopart […]
Od czasów starożytnych serce należy do najpowszechniejszych motywów w sztuce. Cielesność serca i wybijany przez nie rytm od zawsze włączano w różnorakie układy symboliczne i metaforyczne. Problematyka życia duchowego i emocjonalnego nie eliminuje wyobrażeń fizycznego, materialnego narządu. Serce a duchowość chrześcijańska W Starym i Nowym Testamencie serce jest punktem centralnym […]
Zmysł dotyku uznawany bywa często za najbardziej wiarygodną formę kontaktu ze światem materialnym.Pozwala on Anna Łebkowska : Interpretacja prozy Zofii Romanowiczowej: 581 […] sprawdzić, upewnić się, unikając pośrednictwa tego, co złudne; daje możliwość zetknięcia bezpośredniego, choć jedynie z tym, co dostępne za pomocą tego właśnie zmysłu, a więc z tym, […]
Pojęcie rany miłosnej (vulnus amoris) jest częścią wywodzących się z antyku i rozpowszechnionych w poezji staropolskiej koncepcji: miłości jako walki i miłości jako choroby. Wiąże się również z próbą wyjaśnienia na gruncie filozofii jako ówczesnej wiedzy o człowieku fenomenu miłości, etapów miłosnego zaangażowania (czego literackim przejawem jest topos pięciu stopni […]
Teksty Stanisława Przybyszewskiego nasycone są somatycznością, fizjologią i zmysłowością, ale szczególną rolę odgrywa zwłaszcza „wgryzające się” spojrzenie oraz dotyk – cielesna agresja. Z części ludzkiego ciała najczęściej eksponowane są oczy oraz ręce, które pełnią funkcję komunikatorów uczuć. Niejednokrotnie ich przekaz tworzony jest przez eksponowanie objawów somatycznych: „Serce biło prawie spokojnie. […]
Młoda Polska zafascynowana była w znacznie większym stopniu bezcielesnością i odcieleśnianiem niż fizjologicznymi obrazami ciała. Równocześnie jednak bardzo często taka tendencja owocowała efektami skrajnie przeciwstawnymi, a mianowicie skłonnością do ucieleśniania duszy, ukazywania jej czasem nawet za pomocą języka anatomii i pojmowania w kategoriach odczuwania cielesnego właśnie (Stala 1994: 227–237). Dotyk […]
Degeneracja i autoobserwacja Stanisław Przybyszewski już projektując „matrycę” jednostki twórczej założył, że u źródeł genialności tkwi choroba. W swym debiutanckim eseju poddaje fizjologicznej analizie, z perspektywy „lekarza-klinicysty”, konstytucję psychiczną geniusza. Zaczyna od osobowości Fryderyka Szopena, który jest dla niego „najznaczniejszym wyrazicielem duszy histerycznej, wyrazicielem zaburzeń chorych nerwów, jątrzących mąk, nieumiejscowionych […]
Dotykiem w utworach Witkacego rządzi leptofobia, czyli niechęć do dotyku. Z leptofobii wynika ambiwalencja wszelkich odczuć dotykowych, przedstawianych dosłownie i metaforycznie. Najwyższy wstręt wywołuje dotyk, w którym intensywnie odczuć można obcą, wywołującą wstręt cielesność i – przeciwnie – również najwyższą rozkosz sprawia intensywny dotyk obcego – innej jednostki i obcości […]