„Woń to proces fizyczny wykorzystywany przez nas wszystkich, ale przez nikogo w pełni nie rozumiany” – tak od strony fizykalnej oceniają stan wiedzy o zapachach redaktorzy czasopisma „Contemporary Physics” (Brookes 2011: 385). Jeszcze bezradniej czuje się wielu poetów, którym chodzi zresztą nie o wiedzę, lecz o zdolność wysłowienia doznań węchowych. […]
Miłosz Czesław
17 wpisów
Teoria tekstu graficznego ― jako jedna z konkurencyjnych propozycji opisu „wiersza wolnego” (Sadowski 1999, 2004) ― uwypukla jego związek z konwencją wizualnego czytania poezji. „Wiersz wolny” tylko w lekturze wzrokowej daje czytelnikowi gwarancję poprawnego zidentyfikowania kompozycji utworu. Słuchacz recytacji, który nie zapoznał się z wersją pisaną lub drukowaną, nie może […]
Tropiąc motywy oniryczne oraz pokrewne états seconds, o których mówili surrealiści (odmienne stany, stany alternatywne), należy pamiętać o zastrzeżeniu, jakie Janusz Sławiński sformułował pisząc o poezji Jana Brzękowskiego: „Marzenie senne należy do tego zespołu odwiecznych tematów poezji, co do których stwierdzenie, że gdzieś występują, nic jeszcze nie orzeka o własnościach […]
Podstawowe założenia literackiej geografii sensorycznej kładą nacisk na kilka czynników, przede wszystkim na fakt, że ramy percepcji uwarunkowane są nie tylko kulturowo i historycznie, ale też geograficznie. Specyficzne formacje krajobrazowe (góry, morza, pustynie, doliny, itd.) oraz regiony i miejsca wiążą się bowiem ze swoistymi i rozpoznawalnymi wrażeniami sensorycznymi, które tworzą […]
Sfera doświadczeń zmysłowych, zarówno własnych, jak i tych obserwowanych w świecie, bywała przez wielu poetów współczesnych konfrontowana z refleksją etyczną. Powtarzającym się motywem tych konfrontacji okazywała się chęć zrozumienia, na czym polega szczególny splot łączący często zmysłowość z moralnym indyferentyzmem. Rozmaite oceny tej zależności znajdowały odzwierciedlenie w sposobach odbierania zmysłowych […]
Poeta XX wieku, zmysłowo uwrażliwiony, intensywnie percypujący rzeczywistość, nie zapomniał całkowicie o intelektualnym odbiorze świata. Bywało, że traktował te dwie postawy jako przeciwstawne i na dowód odrzucenia wszelkiej zgubnej pojęciowości stylizował swoje teksty na wypowiedzi skrajnie aintelektualne, zapisane w kodzie czysto sensualnym – tak postępowali futuryści, do takiego efektu dążył […]
Na sensualistyczne walory pisarstwa Czesława Miłosza krytyka wskazywała od początku. Ludwik Fryde jeszcze przed wojną pisał w recenzji Trzech zim o „smolistości, korzenności, roślinności, animalności [tej] poezji, [której] […] dna sięgająca biologiczna siła zawiera zarazem w sobie głód nienasycenia.” (Fryde 1939: 166). Kazimierz Wyka omawiając wiersze z Ocalenia nazwał Miłosza […]