Gabriela Zapolska w swojej twórczości pyta o kobietę, stąd też jej bohaterkom odebrana zostaje kategoria oczywistości. Poszukując nowego wzoru kobiecości, pisarka każe im porzucić role akceptowane społecznie i poszukiwać własnej tożsamości. Jednym z aspektów tych poszukiwań staje się język, jakim mówią bohaterki. Ich słowom Zapolska przygląda się ze szczególną uwagą, […]
Płeć
31 wpisów
Największą grupę stanowią ogłoszenia, w których zastosowane środki językowe ( morfologiczne i leksykalne) są tak dobrane, by objąć nimi zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Nadawca poszukujący osób do pracy niejako abstrahuje od ich płci. Ogłoszenia z tej grupy są adresowane do kobiet i/lub mężczyzn. Wśród nich można wyodrębnić kilka podgrup: […]
Różna proweniencja analizowanych przysłów (Przysłowia stanowiące podstawę prezentowanych analiz zostały wyekscerpowane z Nowej księgi przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich pod red. Juliana Krzyżanowskiego.)– ludowa i literacka sprawia, że oddają poglądy na temat kobiet zawarte w literaturze i folklorze. Obraz kobiety utrwalony w przysłowiach zawiera pewien zestaw cech przypisywanych kobiecie i […]
Do ustalenia pełnego zespołu cech przypisywanych potocznie kobiecie, wchodzących do kognitywnej definicji leksemu kobieta, zmierzała ankieta przeprowadzona przeze mnie w 1997 r. wśród 100 studentów (50 kobiet i 50 mężczyzn). Pytania brzmiały (Pytania miały charakter swoiście ukierunkowany, dotyczyły cech kobiety „typowej” i „prawdziwej”. Celem było sprawdzenie czy zmiana modyfikatora przy […]
Założenie, że kobieta i mężczyzna to dwa różne podmioty różnie wyposażone biologicznie (W najnowszych badaniach dotyczących różnic między kobietami a mężczyznami powraca się do starej tezy (popartej nowymi dowodami), że wszelkie różnice między osobami różnej płci mają podłoże biologiczne (Moir, Jessel 1993). ) i kulturowo, posiadające inną tożsamość płciową, w […]
Marian Bugajski w swym lingwistycznym studium zapachów zwraca uwagę na niską frekwencję ich nazw w tekstach mówionych (Bugajski 2004: 82) oraz na swoistą „nieautonomiczność” leksyki z tej domeny. Mówiąc „nieautonomiczność”, mam na myśli dwie charakterystyczne właściwości. Po pierwsze tę, że nazwy niektórych jakości zapachowych są „pożyczone” z domeny smaków, jak […]
Opisy kobiecych bohaterek w powieściach historycznych Sienkiewicza to zwykle apoteozujące formuły o „piękności niewysłowionej” (Sienkiewicz 1970d: 124) czy „rozkosznych niewieścich ponętach i urokach” (Sienkiewicz 1970a: 110). Konsekwentnie stosowana przez Sienkiewicza stylizacja idealizująca, zgodna z tradycjami eposu, dotyczy przede wszystkim portretów inicjalnych, kreślonych z punktu widzenia oczarowanego niezwykłym spotkaniem bohatera (Ludorowski […]
Płeć to wedle definicji słownikowej‘ogół cech charakteryzujących i odróżniających osobniki żeńskie i męskie; także: ogół osobników wyróżniających się tymi cechami’ (Zgółkowa 1994-2003: 116-17). Pojęcie płci zakłada przeciwstawianie męskości i żeńskości, organizmów męskich i żeńskich, o czym świadczy między innymi istnienie takich wyrażeń językowych, jak płeć odmienna, przeciwna, różnice płci. Jest […]
Obok wykładników leksykalnych, słowotwórczych, fleksyjnych, kontekstowych i konsytuacyjnych płeć może mieć też eksponenty składniowe. Przyjmuję, że wykładnikami składniowymi płci są zróżnicowane rodzajowo końcówki fleksyjne wyrazów składniowo podrzędnych wobec nazwy osoby, skorelowane z jej płcią. Np. [1] Furman poinformowała jedynie, że NFZ poda tę informację „jak najszybciej się da”. GW 143/2003, […]
W języku polskim nie ma pełnej symetrii w zakresie przekazywania informacji o płci, między nazwami mężczyzn i kobiet, samców i samic. Jako dowód można podać wiele faktów językowych. Istnieje w języku grupa męskich nazw osobowych nie posiadających równoległych znaczeniowo żeńskich odpowiedników, np. bawidamek, pantoflarz, kobieciarz, niewieściuch, impotent, gach, gbur, ramol, […]