Reprezentacje męskiego ciała w literaturze romantycznej są najczęściej schematyczne i częściowe, w efekcie więc rzadko przyczyniają się do zindywidualizowania kreacji bohatera. Oczywiście, uprzywilejowana jest w nich twarz, oczy, czoło – szczególnie ujawniające walor semiotyczny, dość przypomnieć o oczach Konrada z III cz. Dziadów czy o jego ranie na czole (Dopart […]
„Samuel Zborowski”
6 wpisów
Status dotyku w literaturze romantycznej zdaje się paradoksalny. Z jednej strony romantyzm to epoka wzrokocentryzmu, w której pozostałe zmysły, a także sensualna cielesność, ulegają upodrzędnieniu. Zjawisko to odnosi się szczególnie do dotyku, który tradycyjnie, aż po wiek XX, był zaliczany do zmysłów peryferyjnych, choć, wypada dodać, Immanuel Kant umieścił go […]
O kategorii ducha w romantyzmie wiemy już prawie wszystko, natomiast ciało romantyczne i jego historie ciągle pozostają w dużej mierze nieznane. Fakt ten świadczy m. in. o dokonującym się w epoce upodrzędnieniu ciała względem ducha. Brzozowski pisał, że romantycy konstruowali zastępczą rzeczywistość duchową, w której przebywali chętniej niż w otaczającym […]
Jednym z ważnych przeżyć związanych z romantycznym doświadczeniem ciała jest łącząca się z nim trauma, uraz psychiczny, który wynika z cierpienia ciała czy też poczucia łączącego się z nim ograniczenia. O takim urazie świadczyć będzie bądź częste powracanie związanych z nim tematów korporalnych w twórczości pisarza, bądź specyficzne fantazmatyczne opracowanie […]
Częsty w literaturze romantycznej motyw harfy (nierzadko utożsamianej w poezji z lutnią oraz lirą), niezależnie od kontekstu, w jakim został wykorzystany, niemal zawsze uruchamiał postrzeganie wzrokowe, słuchowe i wrażenia dotyku. Powodami kojarzenia tego instrumentu z trzema zmysłami była jego konstrukcja (przede wszystkim struny), sposób wydobywania dźwięków, a także brzmienie: barwa […]
W akcie V Samuela Zborowskiego problematyka ciała i ducha ukazuje się w swoistym zwieńczeniu mesjanistycznym; duch i ciało Zborowskiego/Chrystusa/Polski uzasadniają mesjanistycznie genezyjski wymiar dziejów. W wielkiej perorze przed Bożym trybunałem Adwokat ujawnia finalny sens dziejów, w którym duch wespół z ciałem pełnią kluczową rolę w uzyskanej Jeruzalem Słonecznej: Juliusz Słowacki […]