Reprezentacje męskiego ciała w literaturze romantycznej są najczęściej schematyczne i częściowe, w efekcie więc rzadko przyczyniają się do zindywidualizowania kreacji bohatera. Oczywiście, uprzywilejowana jest w nich twarz, oczy, czoło – szczególnie ujawniające walor semiotyczny, dość przypomnieć o oczach Konrada z III cz. Dziadów czy o jego ranie na czole (Dopart […]
„Kordian”
Cyprian Kamil Norwid niejednokrotnie narzekał, że nie ma w polskiej literaturze romantycznej „kobiet istotnych i całych” (Norwid 1971b: 188). W Białych kwiatach czytamy symptomatyczną wypowiedź na temat tytułowej bohaterki Marii Malczewskiego: „[…] to tylko krzyk jeden kobiety, która k o c h a n k ą nie śmiała być jeszcze, […]
O kategorii ducha w romantyzmie wiemy już prawie wszystko, natomiast ciało romantyczne i jego historie ciągle pozostają w dużej mierze nieznane. Fakt ten świadczy m. in. o dokonującym się w epoce upodrzędnieniu ciała względem ducha. Brzozowski pisał, że romantycy konstruowali zastępczą rzeczywistość duchową, w której przebywali chętniej niż w otaczającym […]
W swojej wczesnej twórczości Słowacki z jednej strony wpisuje się w charakterystyczną dla modelowego ujęciaromantycznego relację ciało-dusza-duch, w której duchowy wymiar „ja”, przezwyciężającego swoje cielesne ograniczenia wyznacza jego miejsce w świecie, znaczone jakże często klęską. Pojawia się w związku z tym marzenie o przezwyciężeniu cielesnych ograniczeń, o wydobyciu z siebie […]
Jednym z ważnych przeżyć związanych z romantycznym doświadczeniem ciała jest łącząca się z nim trauma, uraz psychiczny, który wynika z cierpienia ciała czy też poczucia łączącego się z nim ograniczenia. O takim urazie świadczyć będzie bądź częste powracanie związanych z nim tematów korporalnych w twórczości pisarza, bądź specyficzne fantazmatyczne opracowanie […]
Wśród zamieszczonych w literaturze I połowy XIX wieku opisów doznań polisensorycznych wyróżniają się zestawienia doznań wzrokowych i słuchowych. Ich liczebna dominacja nie wynika tylko z tego, że płyną z sensorów najczęściej wykorzystywanych w życiu codziennym, ale także z tego, że właśnie te dwa typy doznań stanowiły podstawę rozważań romantyków o […]