Reprezentacje męskiego ciała w literaturze romantycznej są najczęściej schematyczne i częściowe, w efekcie więc rzadko przyczyniają się do zindywidualizowania kreacji bohatera. Oczywiście, uprzywilejowana jest w nich twarz, oczy, czoło – szczególnie ujawniające walor semiotyczny, dość przypomnieć o oczach Konrada z III cz. Dziadów czy o jego ranie na czole (Dopart […]
„W Szwajcarii”
7 wpisów
Cyprian Kamil Norwid niejednokrotnie narzekał, że nie ma w polskiej literaturze romantycznej „kobiet istotnych i całych” (Norwid 1971b: 188). W Białych kwiatach czytamy symptomatyczną wypowiedź na temat tytułowej bohaterki Marii Malczewskiego: „[…] to tylko krzyk jeden kobiety, która k o c h a n k ą nie śmiała być jeszcze, […]
O kategorii ducha w romantyzmie wiemy już prawie wszystko, natomiast ciało romantyczne i jego historie ciągle pozostają w dużej mierze nieznane. Fakt ten świadczy m. in. o dokonującym się w epoce upodrzędnieniu ciała względem ducha. Brzozowski pisał, że romantycy konstruowali zastępczą rzeczywistość duchową, w której przebywali chętniej niż w otaczającym […]
Jednym z ważnych przeżyć związanych z romantycznym doświadczeniem ciała jest łącząca się z nim trauma, uraz psychiczny, który wynika z cierpienia ciała czy też poczucia łączącego się z nim ograniczenia. O takim urazie świadczyć będzie bądź częste powracanie związanych z nim tematów korporalnych w twórczości pisarza, bądź specyficzne fantazmatyczne opracowanie […]
Erotyka w literaturze romantycznej kształtowana jest przez romantyczną koncepcję miłości oraz powiązaną z nią cenzurę, której poddana została zmysłowość romantycznego doświadczenia erotycznego. Geneza tej cenzury jest złożona – spośród różnych jej wymiarów rolę kluczową odgrywał nie tylko konwenans i obyczajowość, literacka stylistyka i moda, ale także mit miłości romantycznej, specyficzne […]
Wzrok Romantycznedoświadczenie erotyczne ma charakter wielozmysłowy, niewątpliwie jednak obecność zmysłów jest w nim podporządkowana dominacji wprowadzającego dystans oka. Pozostałe zmysły ulegają atrofii (dotyk i przede wszystkim smak) lub szczególnemu literackiemu skonwencjonalizowaniu (zapach, słuch). Dominuje przy tym perspektywa męskiego spojrzenia. Romantyk widzi i opisuje, aczkolwiek – paradoksalnie – opis ten ukazuje […]
Z pozoru mogłoby się wydawać, że zmysł węchu i związane z nim doświadczenie zapachu powinny należeć do uprzywilejowanych zjawisk sensualnych w romantyzmie. Są one przecież szczególnie aintelektualne i emocjonalne (sytuują się bardziej po stronie doświadczania niż poznawania (Merleau-Ponty 2001: 71i nn.)); pozwalają na bezpośredni kontakt ze światem, co stanowiło jeden […]