Jednym z najważniejszych pytań formułowanych przez historię sztuki pozostaje związek pomiędzy rzeczywistością a jej reprezentacją w dziele. Relacja świata przedstawionego do natury jest najczęstszym wyznacznikiem stylów, kierunków i szkół w sztukach plastycznych. Punktem wyjścia pozostaje tu realizm rozumiany jako „odtwarzanie rzeczywistości w sposób obiektywny, zgodny z bezpośrednią obserwacją natury” (Sieradzka […]
polisensoryczność
Historia poezji obfituje w rozmaite koncepcje, usiłujące zamknąć w wyczerpującej formule jej „zasadę” czy „istotę”. Wśród proponowanych w ciągu wieków teorii wiele odwoływało się do obrazowości oraz – często jedynie w domyślnym kontraście – do pojęciowości. Przeważały wśród nich warianty dwóch wykluczających się ujęć poezji, w obu przypadkach przeciwstawiające ją […]
Trudno nie zgodzić się ze stwierdzeniem Jerzego Kwiatkowskiego, że jednym z wyróżników poezji Jarosława Iwaszkiewicza pozostaje sensualizm (Kwiatkowski 1975: 20). Chociaż zwykło się go traktować jako charakterystyczną cechę – wraz z implikowaną przez niego koncentracją na konkrecie – twórczości wszystkich skamandrytów (por. np. Kwiatkowski 2008: 58-59), to jednak, jak zauważa […]
Poezja Jana Andrzeja Morsztyna, której przeważającą część stanowią utwory o tematyce erotycznej, opiewa miłość oderwaną od celów duchowych, pojmowaną czysto fizycznie. Eksponuje seksualny wymiar relacji między mężczyzną a kobietą. Opowiada się po stronie ciała, a ów konsekwentny wybór ma istotne implikacje filozoficzne. Pochwała rozkoszy zmysłowej i nieobecność wymiaru transcendentnego nie […]
Dla większości bohaterów powieści Przybyszewskiego doświadczanie rzeczywistości łączy opozycyjne perspektywy: głęboką duchową i ułomną zmysłową. Kategorią nazywającą taki typ ludzi, a pojawiającą się w autorskim wstępie do powieści De profundis jest kategoria „sensytywów”, czyli „osób, których wrażliwość zmysłowa przekracza próg tak zwanej »normalnej« możności odbierania wrażeń, eksterioryzacja »ciała eterycznego« – […]
Przekład wobec inter- i polisemiotyczności Intersemiotyczność – relacje i odniesienia pomiędzy różnymi systemami znakowymi i pomiędzy artefaktami (tekstami) utworzonymi z różnych systemów semiotycznych – to stosunkowo nowy termin nazywający znane od wieków zjawiska. Stanisław Balbus wyjaśnia, że jest to po prostu „określenie obszaru, zwanego dotąd »korespondencje sztuk«” (Balbus 2004: 14). […]
Performans opisywany jest jako nieskrępowana regułami forma praktyki kulturowej, toteż określenie „performans klasyczny” może wydawać się niedorzeczne. W początkach swego rozwoju performans był przede wszystkim odmianą antysztuki, nieuchwytnym teoretycznie, intermedialnym, anarchicznym i rebelianckim fenomenem, wygenerowanym przez głęboki kryzys i kontrkulturę (Goldberg 1988: 9, Dziamski 1984: 41, Morawski 1981: 228-241). Fakt, […]
Dominanta intersemiotyczna przekładu to propozycja terminologiczna Anny Bednarczyk dotycząca wyróżnienia dominanty translatorskiej tłumaczonego tekstu polisemiotycznego (Bednarczyk 2008). Koncepcja ta ma zastosowanie w odniesieniu do gatunków i utworów wielokodowych, np. opery (słowo i muzyka), plakatu, poezji konkretnej (słowo i obraz), teledysku (słowo, muzyka i obraz) i zwraca uwagę na możliwość istnienia […]
Termin ílinks1Karzeł – Za karła uznaje się osobę o wzroście nie wyższym niż 130 cm. Karłowatość to rodzaj schorzenia, którego najczęstszym powodem są zaburzenia hormonalne, szczególnie niedoczynność przysadki mózgowej. W przypadku tego typu karłowatości osoby chore może cechować dodatkowy niedorozwój płciowy przy normalnej, niezaburzonej inteligencji. Karłowatość bywa też wynikiem krzywicy, […]