Zmysł dotyku uznawany bywa często za najbardziej wiarygodną formę kontaktu ze światem materialnym.Pozwala on Anna Łebkowska : Interpretacja prozy Zofii Romanowiczowej: 581 […] sprawdzić, upewnić się, unikając pośrednictwa tego, co złudne; daje możliwość zetknięcia bezpośredniego, choć jedynie z tym, co dostępne za pomocą tego właśnie zmysłu, a więc z tym, […]
Kobieta
Wśród wykreowanych przez Leśmiana bohaterów wyróżnia się grupa istot z różnego rodzaju cielesnymi deformacjami, stworzeń nie mieszczących się w świecie Normy. Samą swoją obecnością szpecą one „przystojność przestworza”, jak ów Dusiołek z Łąki z roku 1920 – z pyskiem „z żabia ślimaczym”, z „zadem tylim, co kwoka, kiedy znosi jajo”, […]
Choroba w świecie wykreowanym przez Leśmiana jest nieodstępnym towarzyszem większości bohaterów, czy są to istoty ludzkie – kulawy Żołnierz, nędzarz na wózku, bohaterowie Pieśni kalekujących z Łąki 1920 (Leśmian 2000: 251-253, 243-244), dwoje ludzieńków, co „zachorzeli tak bardzo, jak nikt dotąd na świecie” (Leśmian 2000: 270), czy byty baśniowe z […]
Pierwsze dwie dekady XX w. w kulturze upłynęły pod znakiem nasilających się sprzeczności. Stateczna pedagogika sąsiadowała z subwersyjną psychoanalizą, ultramontanizm z rewolucyjnym marksizmem, liberalizm z agresywnym nacjonalizmem. To, co działo się sferze idei nie pozostawało bez wpływu na życie codzienne. Dynamicznie zmieniała się estetyka, upodobania i gusty muzyczne. Nauka rościła […]
O ile bikiniarz w latach 50. symbolizował obszar niezależności od stalinowskiej stylistyki, o tyle wizerunek plastyczki, który narodził się później (po Październiku’56) był już dowodem porażki komunizmu w walce wytoczonej „burżuazyjnej” modzie. Słowem: bikiniarz symbolizował walkę z estetyką komunistyczną, plastyczka zaś pieczętowała jego klęskę. Oczywiście style noszenia się nie zawsze […]
Waga przyznana erotyce w powieści Prusa jest zupełnie wyjątkowa na tle epoki. Już Stanisław Brzozowski twierdził, że jedną z najmocniejszych stron talentu autora jest „psychologia erotyzmu”, gdyż „nie ma on żadnej fałszywej pruderii, a posiada jak gdyby nieomylność instynktu” (Brzozowski 1971: 92). Współcześnie Grażyna Borkowska zauważa, że „Lalka jest podszyta […]
Rodzaj naturalny (płeć) może mieć osobne eksponenty leksykalne, wyrazy w odpowiednim rodzaju gramatycznym – męskim lub żeńskim, niespokrewnione morfologicznie. Należą do nich osobowe nazwy własne – imiona męskie i żeńskie, np. Adam i Ewa, Piotr i Anna, Jan i Magdalena, Jerzy i Elżbieta. Istnienie urzędowych spisów imion, które można nadawać […]
Przykłady, w których referentem użytych nazw (lub ich ekwiwalentów) jest‘osoba/-y płci żeńskiej’ stanowią najmniej liczną grupę wśród wszystkich wyekscerpowanych z „Polityki” (100) i najbardziej liczną spośród wszystkich kontekstów wydobytych z „Wysokich Obcasów” (409). Do wykładników płci żeńskiej należą: 1. Żeńskie derywaty, czyli nazwy gramatycznie żeńskie utworzone od męskich za pomocą […]
Bohaterami informacji (W niniejszym opracowaniu terminu informacja używam „na oznaczenie zbioru wypowiedzi zróżnicowanych gatunkowo, ale spokrewnionych zarówno w sposobie ujmowania świata, w zakresie podstawowych intencji, jak i wyznaczników stylistycznych”. Ekwiwalentem terminologicznym tak rozumianej informacji jest określenie gatunki informacyjne. ) prasowych są ludzie – sprawcy, uczestnicy, osoby w jakiś sposób związane […]
Do morfologicznych wykładników płci należą zróżnicowane rodzajowo morfemy fleksyjne oraz morfemy słowotwórcze. Jest to najbardziej zróżnicowany wewnętrznie typ wykładnika. Ujawnia się w budowie morfologicznej zarówno rzeczowników osobowych (lub ich ekwiwalentów – substantywizowanych przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych), jak również wyrazów względem nich podrzędnych, dostosowujących się do nich formalnie przymiotników, liczebników, czasowników. […]