Jednymi z ważniejszych przedmiotów kultu w chrześcijaństwie są obrazy powstałe (jak wierzono) za życia Chrystusa i ukazujące dzięki temu autentyczne oblicze Syna Bożego. Ich podstawowy cel – utrwalenie wyglądu – sytuuje je w szeroko rozumianej kategorii portretu. Jednak umieszczanie tych wizerunków w rozbudowanych relikwiarzach, skutkujące znacznym ograniczeniem dostępu wzrokowego, wskazuje, […]
Krew
9 wpisów
Pozycja czerwieni jest w spektrum barw szczególna. Czerwień jest barwą najmocniejszą i najjaskrawszą wśród kolorów chromatycznych, ma właściwości afektywne (powoduje przyspieszony puls, podwyższa ciśnienie, wyzwala energię itd.) i zawsze uchodziła za kolor życia, walki, czynu, siły, władzy i miłości. Z punktu widzenia łączenia kolorów, czerwony – wraz z żółtym i […]
Od czasów starożytnych serce należy do najpowszechniejszych motywów w sztuce. Cielesność serca i wybijany przez nie rytm od zawsze włączano w różnorakie układy symboliczne i metaforyczne. Problematyka życia duchowego i emocjonalnego nie eliminuje wyobrażeń fizycznego, materialnego narządu. Serce a duchowość chrześcijańska W Starym i Nowym Testamencie serce jest punktem centralnym […]
W potocznej świadomości kultur tradycyjnych wydzieliny cielesne, a więc to, co zwykliśmy określać mianem ekskrementów, obejmowały wszystko, co regularnie wydostawało się z ciała na zewnątrz jego otworami, a więc nie tylko kał i uryna, ale także łzy, ślina, katar, woskowina uszna, pot i krew miesięczna. Śledząc zmiany sensów przydawanych konkretnym […]
W schyłkowej epoce XIX w. zjawisko emancypacji kobiet stawało się powoli faktem. Dążenie do rewizji dyskryminujących kobiety przepisów prawa cywilnego, walka o uzyskanie praw wyborczych, odnotowany wzrost liczby studentek z mniejszą lub większą intensywnością prowadziły do redefinicji roli kobiet w modernizujących się społeczeństwach Europy, w tym Polski. Jednocześnie procesy emancypacyjne […]
Pierwsze dwie dekady XX w. w kulturze upłynęły pod znakiem nasilających się sprzeczności. Stateczna pedagogika sąsiadowała z subwersyjną psychoanalizą, ultramontanizm z rewolucyjnym marksizmem, liberalizm z agresywnym nacjonalizmem. To, co działo się sferze idei nie pozostawało bez wpływu na życie codzienne. Dynamicznie zmieniała się estetyka, upodobania i gusty muzyczne. Nauka rościła […]
W twórczości Stanisława Przybyszewskiego krew i serce to najważniejsze obrazowe media w komunikowaniu emocji i znaczeń. Wykorzystywane są do określenia „ofiarnego” losu twórcy, wskazują na dzieło sztuki „pisane krwią”, są najsilniejszą więzią łączącą kochanków, pępowiną scalającą jednostkę twórczą z rodzinną ziemią, metaforą jądra ziemi, a nawet wszechświata. Przybyszewski świat postrzega […]
Czy podmiot młodej warszawskiej poezji wojennej – o ile można sobie pozwolić na takie uogólnienie – odczuwa smak świata, w którym istnieje? Czy pośród jego sensualnych kompetencji mieści się także zdolność smakowania rzeczywistości? Pytanie wydaje się warte podjęcia. Oto dwa fragmenty poetyckie wynotowane z dwu wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego: Krzysztof […]
Warunkiem odczuć głębszych jest przezwyciężenie pierwszych smakowych wrażeń. Smak podobnie jak inne zmysły traktuje Witkacy głównie jako elementy odczuć duchowych. Najlepiej smakowe odczucia uzmysławiają fantastyczne potrawy wymienione w powieściach i opisy zażywania peyotlu. Peyotl ma smak odrzucający, dlatego być może przynosi intensywne odczucia wewnętrzne: „ekstrakt peyotlowy jest czarno-brunatno-zielony jak asfalt […]