Ciało w tekstach pozytywistycznych, generalnie zorientowanych na egzystencjalną doczesność, jest wartością pozytywną. Człowiek jako jedyny byt naturalny ma ciało. Odcieleśnienie jest więc postrzegane jako znak choroby: w rozumieniu medycznym i spencerowsko-społecznym. [ K] Ciała biednych dzieci bywają wątłe, zdeformowane, kalekie na skutek chorób lub nędznych warunków życia. Józio z Grzechów […]
Cierpienie
23 wpisy
Metafory związane z rodzeniem, porodem oraz macierzyństwem należą do najczęstszych w poezji Anny Świrszczyńskiej i często wykraczają poza fizjologiczną dosłowność. W tomie Wiatr z 1970 roku poetka zawarła osobny cykl wierszy Matka i córka, w którym opisuje rozmaite aspekty doświadczenia macierzyńskiego. Ustanawia także zasadę matrylinearną: aby móc opowiedzieć o własnym […]
Dźwięki, słyszane za pośrednictwem słuchu zewnętrznego lub wewnętrznego, wykorzystywane w poezji romantycznej, umożliwiają ukazywanie ważnych zmian w sytuacji i kondycji podmiotu poetyckiego, umiejscawiają go w fikcjonalnym świecie i przynoszą wiedzę o różnych aspektach poetyckiej kreacji rzeczywistości. Pomimo wzrokocentrycznego nastawienia literatury w epoce romantyzmu słuch stanowi istotne uzupełnienie wrażeń płynących z poetyckiego […]
Zmysł dotyku uznawany bywa często za najbardziej wiarygodną formę kontaktu ze światem materialnym.Pozwala on Anna Łebkowska : Interpretacja prozy Zofii Romanowiczowej: 581 […] sprawdzić, upewnić się, unikając pośrednictwa tego, co złudne; daje możliwość zetknięcia bezpośredniego, choć jedynie z tym, co dostępne za pomocą tego właśnie zmysłu, a więc z tym, […]
Ból, kojarzony na ogół z dotykiem, jest w istocie osobnym zmysłem somatycznym, związanym z receptorami bólowymi (tzw. nocyceptorami) obecnymi w skórze. Według definicji przyjętej w 1979 roku przez Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (IASP) jest to „nieprzyjemne, zmysłowe i emocjonalne przeżycie towarzyszące istniejącemu lub zagrażającemu uszkodzeniu tkanki bądź jedynie odnoszone do […]
Wśród wykreowanych przez Leśmiana bohaterów wyróżnia się grupa istot z różnego rodzaju cielesnymi deformacjami, stworzeń nie mieszczących się w świecie Normy. Samą swoją obecnością szpecą one „przystojność przestworza”, jak ów Dusiołek z Łąki z roku 1920 – z pyskiem „z żabia ślimaczym”, z „zadem tylim, co kwoka, kiedy znosi jajo”, […]
W „Dziadów” części III dyskurs o ciele i duszy osnuł Mickiewicz wokół głównego bohatera – Konrada, ukazywanego w wyrazistych reakcjach somatycznych. W scenie więziennej i w monologu Adolfa ze sceny VII („Salon warszawski”) pojawią się ponadto opisy ciała więźniów – poddanego represjom, niszczonego warunkami uwięzienia (zła strawa, złe powietrze). Tomasz […]
Starość jest pojęciem „mało precyzyjnym […], którego znaczenie pozostaje niejasne” (Minois 1995: 11), nie sposób bowiem rozstrzygnąć, kiedy się zaczyna ani jakie czynniki – fizjologiczne, psychologiczne czy społeczne – rozstrzygają o jej początku. W powszechnym odczuciu jednak „starości doświadczamy przede wszystkim za pośrednictwem ciała” (de Beauvoir 2011: 339). Wiąże się […]
Twórcy staropolscy chętnie odwoływali się do motywów związanych z instrumentami muzycznymi. Najczęściej występujący w źródłach i najlepiej opisany jest motyw lutni (liry, cytry), który przeważnie funkcjonuje jako topos eksordialny i, jako taki, symbolizuje poezję lub melopezję2Eksordialny – Pojęcie oznaczające pierwsze […]
Młoda Polska zafascynowana była w znacznie większym stopniu bezcielesnością i odcieleśnianiem niż fizjologicznymi obrazami ciała. Równocześnie jednak bardzo często taka tendencja owocowała efektami skrajnie przeciwstawnymi, a mianowicie skłonnością do ucieleśniania duszy, ukazywania jej czasem nawet za pomocą języka anatomii i pojmowania w kategoriach odczuwania cielesnego właśnie (Stala 1994: 227–237). Dotyk […]